به طور طبیعی برگشت اسید معده به مری به علت وجود دریچه اسفنکتر، امکان ندارد. این دریچه یک ماهیچه‌ی حلقه مانند است که بسته بوده و زمانی باز می‌شود که انسان غذایی را قورت بدهد. با این حال، در افرادی که دچار رفلاکس معده یا برگشت اسید هستند، این ماهیچه ضعیف شده است و به همین دلیل اسید به مری برگشته و باعث احساس سوزش و درد در ناحیه انتهای قفسه سینه می‌شود.
رژیم غذایی نقش بسزایی در درد ناشی از این عارضه دارد. غذاهای بسیاری می‌توانند این بیماری را با ضعیف کردن دریچه‌ی اسفنکتر تشدید کنند. در ادامه به 11 مورد از آن‌ها اشاره می‌کنیم:
1) غذاهای چرب
متأسفانه علاوه بر غذاهای سرخ شده، این مورد شامل برخی از خوراکی‌های مفید مثل آووکادو، پنیر و آجیل هم می‌شود.
این گروه به دو صورت باعث برگشت اسید می‌شوند:
اول این‌که ممکن است مصرف این مواد دریچه‌ی اسفنکتر را سست می‌کند و در نتیجه اسید از معده به سمت مری می‌رود.
دوم، مصرف این موادغذایی باعث ترشح هورمون کوله‌سیستوکینین (هورمون مورد نیاز برای هضم پروتئین و چربی) می‌شود. این هورمون به خودی خود باعث ضعیف شدن دریچه‌ی اسفنکتر می‌شود.
همچنین این هورمون مدت زمان ماندن غذا در معده (برای هضم بهتر) را افزایش می‌دهد و این مسأله یکی از دلایل بازگشت اسید معده به مری است.
2) نعنا
نعنا اغلب به عنوان ماده‌ای برای کاهش التهاب و بهبود هضم غذا شناخته می‌شود اما تحقیقات نشان می‌دهند که می‌تواند باعث ترش کردن شود.
محققان پی برده‌اند که مصرف مقدار زیاد نعنا، با تحریک کردن دیواره‌ی مری موجب احساس سوزش در قسمت انتهای قفسه‌ی سینه می‌شود. اگر به رفلاکس معده مبتلا هستید، بهتر است بدانید که نوشیدن روزانه‌ی چای نعنایی احساس درد و سوزش را دو برابر می‌کند.
3) آبمیوه‌ی مرکبات
نوشیدن آب مرکبات موجب تشدید علائم این بیماری می‌شود.
اطلاعات بدست آمده از آزمایشی که برای 400 نفر انجام شدن نشان می‌دهد که 73درصد از کسانی که به این عارضه مبتلا بودند، بعد از نوشیدن آب مرکبات، احساس درد و سوزش بیشتری در قسمت فوقانی معده تجربه کردند. علت این مسأله می‌تواند حجم اسید موجود در این نوشیدنی‌ها باشد.
4) شکلات
مانند غذاهای چرب، شکلات هم با تضعیف دریچه‌ی اسفنکتر، باعث برگشت اسید به داخل مری می‌شود. زیرا شکلات باعث تولید هورمون شادی یا همان سروتونین می‌شود که این هورمون ماهیچه‌ی اسفنکتر را سست کرده و باعث بروز این مشکل می‌شود.
5) غذاهای تند
این غذاها حاوی ترکیبی به نام کپسایسین (علت اصلی تند بودن فلفل) است که به کندی هضم می‌شوند؛ یعنی مدت زمان بیشتری در معده باقی می‌مانند که این مسأله یکی از عوامل سوزش سر معده است.
علاوه بر این غذاهای تند دیواره‌ی داخلی مری را ملتهب می‌کنند و در نتیجه علائم بیماری تشدید خواهد شد.
6) نمک
مطالعاتی که در این زمینه انجام شده است نشان می‌دهد که مصرف نمک باعث افزایش 70درصدی احتمال ابتلا به این بیماری می‌شود.
7) پیاز
پیاز، بخصوص پیاز خام، به عنوان یکی از عوامل سوزش سر معده شناخته شده است.
مثل دیگر موارد موجود در این لیست، پیاز هم با ضعیف کردن ماهیچه‌ی اسفنکتر، باعث بالا آمدن اسید و وارد شدن آن به معده می‌شود. علاوه بر این، پیاز منبع فیبرهای تخمیرپذیر است که باعث باد گلو می‌شوند و در نتیجه‌ی این فرایند، اسید معده وارد مری می‌شود.
8) الکل
مصرف الکل علاوه بر ضعیف کردن دریچه‌ی اسفنکتر، با افزایش میزان اسید معده می‌تواند باعث برگشت آن به مری و ایجاد حس سوزش و درد شود. همچنین الکل با ملتهب کردن و آسیب رساندن به دیواره‌ی مری، این عارضه را تشدید می‌کند.
9) قهوه
قهوه برای بعضی از افراد باعث بروز مشکل رفلاکس معده (درست به شیوه‌ی دیگر موارد گفته شده در این لیست) می‌شود. اگر نسبت به این نوشیدنی حساس هستید، بهتر است مصرف آن را تا حد امکان کاهش دهید.
10) نوشیدنی‌های گازدار
این نوشیدنی‌ها با سست کردن دریچه‌ی انتهای مری و افزایش سطح اسید معده، اختلال سوزش معده را تشدید می‌کند.
11) شیر
اغلب از شیر به عنوان یک نوشیدنی برای کاهش درد و سوزش ناشی از رفلاکس اسید معده استفاده می‌شود. اما تحقیقات جدید نشان می‌دهند که شیر، میزان اسید معده را افزایش داده و باعث برگشت آن به مری می‌شود.
موادی که می‌توانند سوزش معده را بهبود ببخشند
زنجبیل: این ماده، یک درمان طبیعی برای تهوع و استفراغ است. مطالعات نشان داده‌اند که زنجبیل می‌تواند درمانی برای سوزش سر معده باشد.
موز و خربزه: این میوه‌ها به صورت طبیعی اسید بسیار کمی دارند و به کاهش رفلاکس اسید معده کمک می‌کنند.
سبزیجات: حجم کم چربی، اسید و قند در سبزیجاتی مانند کلم بروکلی، اسفناج و کرفنس، آن‌ها را به درمانی برای بازگشت اسید معده به مری تبدیل کرده است.
جو دو سر: این ماده حاوی مقدار زیادی فیبر است که مانع از ترش کردن می‌شود.
سیب‌زمینی: مطالعات ثابت کرده‌اند که مصرف سیب‌زمینی احتمال ابتلا به این عارضه را تا 42درصد کاهش می‌دهد.
اگر به دفعات دچار رفلاکس اسید معده می‌شوید، علاوه بر حذف کردن موادی که در این مطلب به آن‌ها اشاره شد، به پزشک مراجعه کنید و برای افزودن موادغذایی مفید (که در انتها نام برده شد) با او مشورت کنید.
