تکنولوژی طراحی و دوخت لباس در مقطع متوسطه در هنرستان های فنی و حرفه ای و کار و دانش در گرایش های مختلف، هنرجویان خاص خودش را دارد. هنرجویان این رشته و گرایش های آن در این مقطع با طراحی لباس و اندام آشنا می شوند که این آشنایی اولیه به حساب می آید. در حیطه دوخت لباس، هنرجویان کار و دانش دوخت بیشتری نسبت به هنرجویان فنی و حرفه ای انجام می دهند.
هنرجویان در سال دوم متوسطه، واحدهایی مانند طراحی پایه، مبانی هنرهای تجسمی، دوخت و الگوی اولیه را می گذرانند و آشنایی نسبی با هنر به دست می آورند. آنها با گذراندن موفق این درس ها وارد پایه سوم می شوند و با گذراندن واحدهای درسی مانند طراحی اندام و لباس، الیاف نساجی، دوخت و الگوی ۲ و لباس کودک، تاریخ هنر ایران و جهان، قدم های ابتدایی را برای وارد شدن به دانشگاه و ادامه تحصیل برمی دارند.
این رشته در دانشگاه در سه مقطع کاردانی، کارشناسی پیوسته و ناپیوسته و ارشد به نام هایی دیگر جذب دانشجو دارد.
کاردانی:
دانشجویان با گذراندن کنکور یک مرحله‌ای و قبول شدن در آن با توجه به انتخاب دانشگاهی خود و رتبه قبولی وارد دانشگاه می‌شوند. دانشجویان در این مقطع با دوخت لباس به صورت تخصصی‌تر آشنا می‌شوند. دوخت‌ها به تفکیک با اصطلاحاتی نظیر ضخیم دوزی (دوخت کت، پالتو و…)، نازکدوزی (دوخت لباس شب و عروس و…) و دوخت لباس کودک آموزش داده می‌شوند. در این حیطه هنرجویان با مباحث جدیدی مانند کارروی مانکن، موالژ، دوخت‌های سنتی و تزئینات لباس آشنا می‌شوند.
برای هنرجویانی که از کار و دانش دیپلم گرفته اند و آشنایی با درس طراحی اندام و لباس ندارند دو واحد به صورت عملی با نام طراحی اندام و به عنوان درس پیش نیاز ارائه می شود. دانشجویان چون در این رشته باید طراحی قوی داشته باشند، با مباحثی مانند تدابیر خطی، تکنیک های مختلف طراحی در رنگ آمیزی، روش ها و تکنیک های الهام گرفتن آشنا می شوند.
کارشناسی ناپیوسته:
این دوره تحصیلی بعد از دوره کاردانی است و در گرایش های تکنولوژی طراحی و دوخت، پوشاک و طراحی لباس ارائه می شود. مدت تحصیل در این رشته ها ۲ سال و به تفکیک ۴ نیمسال تحصیلی است.
دانشجویان در هر کدام از این رشته ها به طور کامل با تمام مواردی که از قبل آموزش دیده اند به صورت کاملتر آشنا می‌شوند تا بتوانند از آنها در روش های مختلف کاری بهره ببرند. در کنار آن با مباحث شیرین و جدیدی نظیر درجه بندی پوشاک، چاپ های سنتی و همچنین متد جدید الگویی آشنا می‌شوند. در آخر ۳ واحد اصلی به عنوان پروژه پایان نامه را باید بگذرانند.
کارشناسی پیوسته:
در این مقطع داوطلبان گرایش های طراحی لباس و طراحی و چاپ پارچه از طریق کنکور سراسری وارد دانشگاه می شوند و مدت تحصیل شان ۴ سال و به تفکیک ۸ نیمسال تحصیلی است.
دروس رشته طراحی و دوخت در مقطع کاردانی:
- آزمایشگاه شیمی عمومی
- اصول سرپرستی
- الگو
- اصول طراحی لباس
- الگو پیشرفته 1 و 2
- الگو عالی 1 و 2
- الگو لباس کودک
- تاریخ لباس 1 و 2
- تاریخ هنر ایران و جهان
- تعمیرات ماشین های دوخت
- دوخت پیشرفته 1 و 2
- ریاضی عمومی
طراح مد و لباس می تواند در انواع شرکت های طراحی و یا به صورت آزاد و مستقل کار کند
شرایط کاری رشته طراحی و دوخت :
جایگاه شغلی متوسط و سطح درآمد خوب، نیاز به فعالیت های مدیریتی کنترل و نظارت تداوم و تراکم کار زیاد، تحمل سر و صدا و آلودگی محیط کار در کارخانجات نساجی، نیاز به فعالیت های دست و چشم.
شرایط ورود به رشته طراحی و دوخت :
کسب شرایط ورود به شاخه فنی و حرفه ای.
رشته های امکان ادامه تحصیل (کاردانی دختر):
طراحی و دوخت.
امکان ادامه ی تحصیل بعد از کاردانی:
به صورت ناپیوسته تا مقطع کارشناسی ارشد
نقش و توانایی فارغ التحصیلان
• استفاده از انواع ماشین های دوخت و وسایل کارگاهی
• ترسیم الگو و دوخت، وسایل و ملزومات سیسمونی
• ترسیم الگو و دوخت لباس های نوزاد تا 2 سال
• ترسیم الگو و دوخت لباس های زنانه (نازکدوزی)
• انجام دوخت های تزیینی لباس کودکان تا 2 سال
• شناخت انواع پارچه های مربوط به پوشاک (طبیعی و نیمه مصنوعی)
• طراحی از آناتومی اندام و جزییات مختلف آن برای طراحی لباس
• تعلیم آموزش های ضمن کار ، برای افراد رده های پایین تر
• شناخت اصول مبانی رنگ و بکارگیری آن در طراحی لباس
وظایف طراح مد و لباس
تحلیل و پیش بینی علایق و سلایق آینده مردم در حوزه نوع پارچه ها، رنگ ها و اشکال
کشیدن طرح های لباس ها، کفش ها و… به صورت دستی یا با کمک نرم افزارهای کامپیوتری
انتخاب رنگ، پارچه، لوازم تزئینی و سبک مناسب برای هر طرح
تهیه نمونه های اولیه
تخمین هزینه مواد و تولید
یافتن تامین کنندگان مواد اولیه
نظارت بر تولید طرح ها
ارائه نمونه ها به افراد و مراکز مرتبط مانند سرمایه گذاران، تولید کنندگان و…
بازارکار و آینده شغلی طراحی مد و لباس
طراح مد و لباس می تواند در انواع شرکت های طراحی، تولید و عرضه پوشاک، کیف و کفش، زیورآلات و… استخدام شود. همچنین می تواند به صورت آزاد و مستقل کار کند. در صورت داشتن تجربه، تبحر و سرمایه کافی نیز می تواند شرکت های طراحی یا تولید لباس راه اندازی کند.
طراحان مد و لباس در کشور با مسایل و مشکلاتی روبرو هستند که برخی از آن ها عبارتند از :
- نبود جایگاه مناسب و تعریف شده برای شغل طراحی مد و لباس در کشور
- نبود ارتباط مناسب بین طراحان و تولیدکنندگان
- نبود قانون کپی رایت برای طراحان
- عدم حمایت کافی طراحان از سوی مسئولان
- کپی برداری از بسیاری از نمونه کارهای خارجی برای طراحی های داخلی و بومی
- نبود امکان ادامه تحصیل در مقاطع تحصیلات تکمیلی در رشته طراحی لباس
در خصوص وضعیت بازار کار و میزان استخدام طراح مد و لباس در ایران آمار دقیقی در دسترس نمی باشد. با توجه به مشکلات ذکر شده در این حوزه و روند فعال روبه رشد مدها و مدل های خارجی، شاید بتوان گفت شرایط کار در این حوزه در ایران کمی سخت و نیاز به انگیزه، تلاش و پشتکار زیادی دارد. البته حمایت های سازمان ها و بخش های مسئول در این بخش، در رفع مشکلات و بهتر شدن بازار کار آن، بسیار موثر است.
