وگانیسم یا گیاهخواری یک رژیم غذایی است، افراد زیادی در جهان از این رژیم استفاده می کنند ، با ما همراه باشید تا با گیاهخواری و تاثیرات آن بر بدن آشنا شوید .
گیاهخواری چگونه بدن را تغییر می‌دهد؟
“وگانیسم” یا گیاهخواری مطلق نوعی رژیم غذایی است که گوشت و محصولات لبنی را حذف کرده و قرار گرفتن زیاد در معرض آفتاب را توصیه می‌کند.
انگیزه روی آوردن افراد مختلف به این نوع رژیم غذایی که از سال ۲۰۰۸ تنها در انگلیس رشد ۳۵۰ درصدی داشته، گوناگون بوده و شامل نگرانی‌ها در مورد رفاه حیوانات، محیط زیست و دلایل مذهبی می‌شود.
با این حال افراد بسیاری به دنبال یک رژیم غذایی سالمتر هستند. تحقیقات نشان می‌دهد در صورتی که رژیم غذایی وگانیسم به درستی برنامه ریزی شود می‌تواند مزایای بسیاری برای سلامتی داشته باشد. این رژیم به ویژه در بدن افرادی که بیشتر عمر خود را از برنامه غذایی سرشار از گوشت و لبنیات پیروی کرده‌اند، می‌تواند منجر به تغییرات قابل توجهی شود.
تاثیرات این رژیم غذایی بر بدن انسان و با گذشت زمان به شرح زیر است:
چند هفته اول
اولین نکته‌ای که یک فرد با روی آوردن به وگانیسم متوجه می‌شود، تقویت انرژی با حذف گوشت فرآوری شده به نفع میوه‌ها، سبزیجات و آجیل‌هاست. این غذاها سطوح ویتامین، مواد معدنی و فیبر بدن شما را افزایش داده و می‌تواند به حفظ سطح انرژی پایدار بدن کمک کند.
با گذشت چند هفته بدون مصرف محصولات حیوانی، عملکرد روده‌ها به سمت الگویی منظم‌تر و سالمتر و حتی با افزایش نفخ و باد و سستی روده‌ها متمایل می‌شود چرا که رژیم غذایی وگانیسم حاوی حجم بیشتری فیبر و کربوهیدرات‌هایی است که در روده‌ها تخمیر می‌شوند که می‌تواند باعث ایجاد سندروم روده تحریک پذیر شود.
همچنین فرآیند چربی سوزی در بدن ممکن است در نهایت فرونشیند و بسته به اینکه آیا رژیم وگانیسم از غذاهای فرآوری شده و کربوهیدرات‌های تصفیه شده تشکیل شده یا به خوبی برنامه ریزی شده و متعادل است، منجر به تغییراتی مثبت در تنوع باکتری‌های روده بزرگ شود. تنوع بالا در باکتری‌های روده می‌تواند برای کل سیستم بدن مفید واقع شود.
سه تا شش ماه بعد
با گذشت چند ماه از رژیم غذایی گیاهخواری مطلق، افراد در می‌یابند که افزایش مصرف میوه‌ها و سبزیجات و کاهش غذاهای فرآوری شده می‌تواند به بهبود آکنه کمک کند.
با این حال منابع ذخیره‌ای ویتامین D بدن شما ممکن است با حذف منابع کلیدی آن مانند گوشت، ماهی و لبنیات کاهش یافته و عموما تا زمانی که دیگر بسیار دیر می‌شود، پیامدهای این کاهش قابل مشاهده نخواهد بود. ویتامین D برای حفظ سلامت استخوان‌ها، دندان‌ها و عضلات ضروری بوده و کمبود آن با ابتلا به بیماری‌های قلبی، میگرن، سرطان و افسردگی در ارتباط است. این بدان دلیل است که منابع ذخیره‌ای ویتامین D در بدن تنها به مدت دو ماه باقی می‌مانند. پس در صورت پیروی از رژیم غذایی وگانیسم علاوه بر دریافت ویتامین D از طریق نور خورشید، از دریافت غذاهای سرشار از ویتامین D و مکمل‌های غذایی به ویژه در ماه‌های زمستانی اطمینان حاصل کنید.
همچنین گذشت چند ماه از این رژیم غذایی و کاهش غذاهای شور و فرآوری شده، مزایای قابل توجهی برای سلامت قلب و عروق داشته و به جلوگیری از بیماری‌های قلبی، سکته مغزی و کاهش خطر ابتلا به دیابت کمک می‌کند.
علاوه بر آن با کاهش مصرف مواد مغذی مانند آهن، روی و کلسیم در این رژیم غذایی، بدن بهتر می‌تواند آنها را از روده جذب کند. این انطباق می‌تواند برای جلوگیری از کمبود این مواد در بدن کافی باشد اما در برخی افراد نیز مصرف مکمل‌ها برای جبران این کمبودها ضروری است.
شش ماه تا چند سال
پس از گذشت حدود یک سال از دنبال کردن این رژیم غذایی، بدن ممکن است دچار کمبود ویتامین B۱۲ شود. ویتامین B۱۲ ماده‌ای مغذی است که برای عملکرد سالم سلول‌های خون و سلول‌های عصبی ضروری بوده و تنها در محصولات حیوانی یافت می‌شود. از علائم کمبود این ویتامین می‌توان به تنگی نفس، خستگی، ضعف حافظه و گزگز دست‌ها و پاها اشاره کرد. کمبود ویتامین B۱۲ به راحتی با خوردن روزانه سه وعده از مواد غذایی تقویتی یا مصرف مکمل‌های غذایی قابل پیشگیری است، اما مدیریت آن بسیار مهم است چرا که هر گونه کمبود، مزایای رژیم وگانیسم در مورد بیماری‌های قلبی و سکته مغزی را خنثی کرده و می‌تواند باعث آسیب‌های دائم مغزی و عصبی شود.
پس از گذشت چند سال، استخوان‌ها شروع به تغییر می‌کنند. استخوان بندی ما منبعی از مواد معدنی است که تا سن ۳۰ سالگی قادر به جذب و ذخیره مواد معدنی از رژیم غذایی بوده و پس از آن دیگر نمی‌تواند مواد معدنی را جذب کند. از این رو مصرف کافی کلسیم در دوران جوانی بسیار حیاتی است. چرا که پس از ۳۰ سالگی بدن شروع به برداشت کلسیم از استخوان‌ها و استفاده از آن می‌کند و اگر فرد از طریق رژیم غذایی، کلسیم کافی وارد خون خود نکند، دچار پوکی استخوان می‌شود.
سبزیجات غنی از کلسیم مانند کلم پیچ و کلم بروکلی به محافظت از استخوان‌ها کمک می‌کنند. اما بسیاری از گیاهخواران مطلق نیازهای کلسیمی خود را به درستی برآورده نمی‌کنند و از این رو ۳۰ درصد بیشتر از سایر افراد در معرض خطر شکستگی استخوان‌هایشان قرار دارند. کلسیم‌های گیاهی نیز عموما سخت‌تر جذب می‌شوند. بنابراین مصرف مقادیر زیادی از غذاهای غنی از کلسیم یا مکمل‌های غذایی به این افراد توصیه می‌شود.
تعادل در این نوع رژیم غذایی برای مدت زمان طولانی کلیدی است و در صورت رعایت تعادل، این رژیم می‌تواند مزایای بسیاری برای سلامتی داشته باشد. اما باید توجه کرد که این مزایا می‌تواند در صورت کمبود برخی منابع مغذی خنثی شود و مصرف مکمل‌ها و بنابراین رعایت درست رژیم وگانیسم اهمیت زیادی دارد.
