مه‌لقا ملاح، که از وی با عنوان مادر محیط زیست ایران نیز یاد می‌شود، صبح امروز ۱۷ آبان‌ماه ۱۴۰۰ در سن ۱۰۴ سالگی درگذشت. در ادامه با مجله اینترنتی روژال همراه باشید .
ملاح ۳۱ شهریور ۱۲۹۶، در مسیر سفر به مشهد در کاروانسرای عباسی چشم به جهان گشود. اصالت وی که از خانواده‌ای پیشگام و سرشناس در عصر خود بود، به شهر نوکنده از توابع شهرستان بندر گز بازمی‌گردد.
مه‌لقا ملاح با تحصیل در رشته فلسفه، علوم اجتماعی و جامعه‌شناسی در دانشگاه تهران، سرانجام مدرک فوق‌لیسانس علوم اجتماعی خود را اخذ کرد و برای ادامه تحصیل در این رشته، راهی سوربن فرانسه شد.
پس از اخذ مدرک دکتری، باقری در دوره کتاب‌داری کتابخانه ملی فرانسه نیز نام‌نویسی کرد و پس از بازگشت به ایران، به‌استخدام کتابخانه دانشگاه تهران درآمد و مدتی پس از نمایش شایستگی‌های خود، در سال ۱۳۴۷ به ریاست کتابخانه موسسه تحقیقات روان‌شناسی برگزیده شد.
ملاح در سال‌های ابتدایی دهه ۵۰ شمسی در بسیاری از گروه‌های زیست‌محیطی فعالیت می‌کرد؛ بااین‌حال، اوج فعالیت‌های زیست‌محیطی مه‌لقا ملاح را می‌توان پس از بازنشستگی وی از دانشگاه تهران در سال ۱۳۵۶ دانست؛ زمانی که همراه با همسرش و جمعی از استادان دانشگاه، سازمان غیردولتی زیست‌محیطی «جمعیت زنان مبارزه با آلودگی محیط زیست» را در قیطریه تهران بنیان گذاشت و به مطالعه و تحقیق در این زمینه پرداخت. این انجمن سرانجام در ۱۰ اردیبهشت‌ماه ۱۳۷۴ فعالیت رسمی خود را آغاز کرد. در حال حاضر از این انجمن، ۱۶ شعبه در استان‌های متعدد وجود دارد.
از جمله فعالیت‌های زیست‌محیطی جمعیت زنان مبارزه با آلودگی محیط زیست می‌توان به تلاش‌ها برای جلوگیری از آلودگی آب سد لتیان، انتخاب روز ملی هوای پاک و دعوت از دانش‌آموزان برای راه‌پیمایی در این روز، جلوگیری از واگذاری اراضی ملی توسط دولت برای جبران بدهی‌ها و… اشاره کرد. فعالیت‌های ملاح به‌حدی کارآمد واقع شد که در سال‌های نخست، به دعوت سازمان بازرسی کل کشور، در کارگروه بررسی علل آلودگی هوای تهران شرکت کرد. در سال ۱۳۹۶ نیز مادر معنوی تمام فعالان محیط زیست ایران با صندلی چرخدار به مجلس رفت تا به طرح واگذاری اراضی ملی به پیمانکاران طلبکار طرح‌های عمرانی اعتراض کند. شنیده‌ها حاکی از این است که ملاح نه‌تنها بخشی از خانه مسکونی خود را در اختیار جمعیت زنان مبارزه با آلودگی محیط‌زیست قرار داده بود، بلکه بخشی از هزینه‌های جاری این تشکل را نیز از حقوق بازنشستگی‌اش پرداخت می‌کرد. او باور داشت که اگر تشکل‌های مردم‌نهاد محیط‌زیستی از نظر مالی وابسته باشند، دیگر نمی‌توانند در برابر خواسته‌های ناحق مدیران قد علم کنند.
مادر محیط زیست ایران پژوهش و تحقیقات متعددی را درباره آلودگی هوا و شیوه‌های مبارزه با آن و همچنین سایر معضلات زیست‌محیطی انجام داده و مقالات ارزشمندی از وی به یادگار مانده است. وی همچنین مدیر مسئول و سردبیر «فصلنامه فریاد زمین» نیز بود.
