بسیاری از کارشناسان و فعالان اقتصادی معتقدند توافق در وین می تواند اقتصاد ایران را از پس چند سال سخت، مهیای بازگشت به مدار رشد کند. با این حال تلاش برخی برای تاثیرگذاری بر روند این مذاکرات و انتشارات اخبار منفی به نقل از منابع آگاه ، نگرانی برخی از دستیابی به توافق در این حوزه را نشان میدهد.
کمیل طیبی، کارشناس اقتصاد بین الملل با اشار به این نکته که صفآرایی مخالفان در شرایط کنونی بسیار محسوستر از گذشته میشود، گفت: نشست های وین در اصل دنباله برجام است اما باید توجه داشت اشکالاتی در توافق قبلی به چشم میخورد و همین امر سبب شد برجام در واقع شکننده باشد.
وی افزود:همین مشکلات بود که سبب شد ترامپ، رییس جمهور قبلی آمریکا بتواند این توافق را نقض کند بنابراین به جای آن که تمرکز بر مذاکره یا عدم مذاکره باشد، باید بر این نکته دقت کرد که نقصهای موجود در توافق برطرف شود اما متاسفانه شاهدیم برخی به جای تمرکز بر اصل موضوع، فرعیات را پیش می کشند و از اصل مذاکره با بدی یاد می نمایند.
وی ادامه داد: در اصل تداوم نشست های وین، تداوم برجام محسوب می شود اما مذاکرات باید به شکل عمیق و پیش رفته دنبال شود تا بتواند عوامل پیوند دهنده مذاکرات فعلی با برجام را تقویت کند تا مانع از نقض و بی اعتمادی و بدعهدی در آینده شود . وی تصریح کرد: این موضوع بسیار مهم است زیرا هنگامی که امکان عدول و نقض از این توافق به بهانه های مختلف همانند دوران ترامپ اتفاق افتاد، وجود داشته باشد، تبعات و آثار بد اقتصادی برجا می گذارد.
طیبی درباره تاثیر لغو تحریمها بر اقتصاد ایران تاکید کرد: اثرات مذاکرات می تواند چشم انداز جدیدی برای اقتصاد ایران به وجود آورد که بر اساس آن می توان به رشد اقتصادی امیدوار باشیم زیرا در این صورت امکان سرمایه گذاری ، ایجاد شغل و افزایش نرخ اشتغال را به دنبال دارد و موجب ثبات در بازارهای داخلی می شود.از سوی دیگر برداشته شدن تحریمهای نفتی عامل مهمی در ایجاد منابع ارزی جدید و جلوگیری از نوسان بازار ارز و سایر بازار داراییها خواهد شد.این کارشناس اقتصادی ادامه داد: با برداشته شدن تحریم همچنین روابط بین بانکی ایران و سایر کشورها میتواند برقرار باشد تا جریان سرمایه را که لازمه توسعه تجارت است، تسهیل کند.
وی گفت: در این صورت امکان جلب سرمایه گذاری خارجی به وجود می آید زیرا اکنون بخش های زیربنایی مانند نفت نیازمند سرمایه گذاری زیربنایی هستند و به این حوزه ها باید انتقال تکنولوژی اتفاق بیافتد و سرمایه های جدید وارد آنها شود تا در آینده بخش نفت برای صادرات بتواند قابلیت رقابت با سایر رقبای عضو اوپک و خارج از اوپک را دارا باشد. وی عنوان کرد: این مساله از طریق سرمایه گذاریهای مجدد و انتقال تکنولوژی امکانپذیر است.
طیبی خاطرنشان کرد: اگر قرار باشد تحریم ها لغو شود اما سرمایه گذاری در بخش نفت صورت نگیرد، صادرات نفت ایران دچار مشکل می شود زیرا هزینههای تولید نفت در کشور بالاست و ممکن است در نهایت در بازارهای بین المللی خریداری برای این محصول وجود نداشته باشد.
عضو هیأت علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه اصفهان بیان کرد: ابعاد اثرگذاری لغو تحریم ها بر اساس چشم انداز جدیدی که به وجود میآید،بسیار زیاد است و در درجه نخست این ابعاد شاخص های اقتصاد کلان مانند رشد اقتصادی، ایجاد اشتغال و … را تحت تاثیر قرار می دهد و در مرحله بعد می تواند در قلمرو خرد، بر فضای کسب و کار تاثیرگذار شود. این موارد می تواند به اقتصاد ایران در خارج شدن از مشکلات فعلی کمک کند.
طیبی درباره سیگنالهای ارسال شده از روند نشست های وین و احتمال به نتیجه رسیدن این مذاکرات توضیح داد:روند کنونی نشان دهنده به نتیجه رسیدن مذاکرات در هفته های آینده است و علیرغم اینکه تندروهای داخلی و خارجی مشکلات زیادی ایجاد می کنند.برای نمونه اسرائیل درحال ایجاد مشکلاتی است تا خللی در روند مذاکرات ایجاد شود اما سینگالها نشاندهنده وجود اراده بین ایران و کشورهای طرف مقابل دراین نشستها وجود دارد و روز به روز به توافقات و حل مشکلات نزدیکتر میشوند و روند نشست ها در اصل رو به جلو و امیدوار کننده مشاهده میشود اگر همین شرایط فعلی حفظ شود و مساله خاصی به وجود نیاید؛ امیدها نسبت به یک توافق جدید و برداشته شدن تحریم ها بسیار زیاد است.
این کارشناس اقتصادی درباره مساله لازم و ملزوم بودن رفع تحریم ها و عضویت در افایتیاف توضیح داد: اگر تحریم ها برداشته شود اما به افایتیاف که یک ابزاری است برای سیال کردن جریان سرمایه و مراودات مالی نپیوندیم، طبیعی است که دچار نوعی خود تحریمی خواهیم شد.از این رو در شرایط کنونی تصمیم برای پیوستن به افایتیاف به همان اندازه اهمیت دارد که مذاکرات وین اقتصاد ایران را تحت تاثیر قرار میدهد.